WANTROUWEN OF VERTROUWEN
Op de dag van de inauguratie van Donald Trump sta ik op een toneel als Schriftgeleerde aan Herodes uit te leggen dat de Verlosser is geboren. Ik doe, samen met bijna twintig andere amateurs, mee aan het Driekoningenspel. Een Middeleeuws toneelstuk met zang, dat traditiegetrouw op Vrije Scholen wordt uitgevoerd. Een stuk vol symboliek, ook als je niet gelooft in God zoals ik. Het verhaalt over de geboorte van Jezus en de reactie daarop van de diverse koningen. De bekende drie koningen zijn nieuwsgierig naar het kind en zoeken het op met gaven als goud en mirre.
De vierde koning –Herodes- is bang voor het nieuwe kind dat zoveel belofte in zich draagt. Het verhaal gaat dat hij een bloedbad laat aanrichten met zijn bevel alle kinderen onder de twee jaar te doden, zodat deze Verlosser niet tot wasdom zal komen.
De voorstelling verloopt goed, de kinderen zitten helemaal in het verhaal. De duivel fluistert Herodes snode plannen in. Het wordt steeds spannender. De kinderen lachen en giechelen de spanning weg, ook als de hoofdman met zijn legertje het toneel afloopt om de massale kindermoord te gaan plegen. Totdat het licht heel even uitgaat en een tel later de hele zaal baadt in rood licht. Onmiddellijk zijn de kinderen stil, een enkeling fluistert nog “het bloed”………..
Op ongeveer datzelfde tijdstip neemt Donald Trump het woord bloedbad in zijn mond. Hij heeft het dan over de situatie in de Verenigde Staten zoals deze bij zijn aantreden is. Als ik er later fragmenten van terug zie, valt mijn mond open van verbazing bij deze woordkeus. Natuurlijk, je kunt van alles op- en aanmerken op de Amerikaanse samenleving, maar om een beeld van een bloedbad te schetsen gaat ver.
Bovendien trek je daarmee de intentie van vorige presidenten en regeringen ernstig in twijfel. En dan neemt wantrouwen wel heel grote vormen aan en gaat het de agenda bepalen.
Over Herodes schreven historici het volgende: “Herodes werd volledig door eerzucht beheerst, was bloeddorstig en leed aan een steeds sterker wordende paranoia. Zijn argwaan en haat betroffen allen. En omdat hij permanente verdenking beschouwde als een veiligheidsmiddel, paste hij dat onophoudelijk toe, ook op mensen die het niet verdienden.”
De dag na de inauguratie volgt er een strijd tussen de nieuwe woordvoerder van het Witte Huis en de media over bezoekersaantallen van die inauguratie. Ook hier lijkt wantrouwen bepalend te zijn voor de inhoud. Er is geen bloed gevloeid, maar het voelt alsof de eerste slachtoffers al gevallen zijn. Waarheid heeft geen status meer, en afwijkende meningen en standpunten worden überhaupt genegeerd. Als Trump in deze modus van permanente verdenking blijft hangen, dan vrees ik dat dit niet de laatste slachtoffers zullen zijn.
Als het rode licht weer dimt en de soldaten terugkeren op het toneel, hebben ze “bloed” aan hun handen. Maar Maria, Jozef en het kind ontkomen aan het bloedbad, omdat zij vertrouwen op de stem van de engel die hen influistert te vluchten naar Egypte. Herodes wordt verraden door de duivel en sterft, de hoofdman beneemt zich van het leven omdat hij ondraaglijk berouw heeft over zijn daden. De voorstelling eindigt met een jubellied; het licht heeft immers het donker overwonnen.
Het applaus en de complimenten ontvangen wij dankbaar. We kunnen tevreden zijn. Vier weken geleden schonken we elkaar het vertrouwen dat we het samen voor elkaar gingen krijgen, ondanks onze verschillen in kunde en kennis. Met dat vertrouwen lukte het ons een voorstelling neer te zetten met mooie en indringende beelden. Als Schriftgeleerde zeg ik over de Verlosser dat hij "het goede zal kiezen, het kwade vergeten". We hopen dat we er met deze voorstelling aan hebben bijgedragen dat de kinderen dat in de toekomst ook zullen doen. Hopen? Nee, vertrouwen!
