EXCLUSIEF
Als puber had ik allerlei dromen, in één daarvan zou ik als journalist leven. Ik zou de wereld over reizen en heel bijzondere en exclusieve plekken en mensen ontdekken. Voordat het zover kwam kreeg ik een burn-out, gepaard gaande met een ernstige angststoornis. Sindsdien was het lange tijd een hele opgave om me, waar dan ook, veilig te voelen en was afreizen naar ongekende oorden dan ook een brug te ver.
Inmiddels kan ik weer reizen maar met de jaren ebde de reislust weg. Want de droom ging vooral over exclusiviteit en nu de wereld via goedkope vliegtickets en internet zoveel kleiner is geworden, is het bijna onmogelijk iets exclusiefs mee te maken. Reisprogramma’s kwamen daar ook achter; Floortje moet nu letterlijk naar het einde van de wereld gaan, alle “gewone plekken” zijn door Jan en alleman van over de hele wereld al ontdekt.
En dit geldt natuurlijk niet alleen voor reizen; met dank aan de gestegen welvaart, de bevolkingsgroei, het internet en sociale media zijn ook allerlei andere, ooit exclusieve, dingen –en dat is niet hetzelfde als duur!- gekoloniseerd door massa’s mensen. Dat is op zich een goede zaak; meer toegang tot mooie dingen voor meer mensen, dat kun je democratisering of vooruitgang noemen. Maar het heeft een dubbele bodem.
De mens groeit op en vormt zijn identiteit door zich met verhalen, meningen en mensen te identificeren of daarvan juist afstand te nemen. In die eigen identiteit wil hij door zoveel mogelijk mensen erkend en gezien worden. Hij wil als het ware exclusief zijn, maar niet buitengesloten worden.
Op sociale media, waar allerlei belevenissen breed worden uitgemeten, zijn deze drijfveren goed zichtbaar. Waar vroeger je bijzondere verhaal of keus werd opgemerkt door je familie, de buren en kerkgemeenschap, kan nu de hele wereld daarvan meegenieten. Maar gek genoeg blijkt juist daardoor ook dat je belevenis helemaal niet zo bijzonder is. Want iedereen blijkt naar Pinkpop te gaan, of die reis door Sri Lanka te maken of al te hebben gegeten in dat nieuwe restaurantje. Kortom, hoe kun je je nog bijzonder voelen, hoe kun je je nog onderscheiden van de ander? Niet voor niets worden kreten als authenticiteit, dicht bij jezelf blijven, in je eigen kracht komen, dezer dagen veel gebruikt. Want hoewel de mens zich nu aan massa’s anderen kan laten zien, is het steeds moeilijker geworden om iets te laten zien dat echt uniek is. Dat is frustrerend en kan leiden tot vormen van identiteitscrises, want het zit diep ingebakken in de (Westerse) mens om zich te willen onderscheiden. En in een breder perspectief: ook dit is een besmettingshaard van het “streef-virus”: het moet altijd maar beter, meer, bijzonderder en dat leidt tot uitputting van allerlei bronnen, waaronder onze eigen levensenergie.
Ik weet nog niet waarheen ik wil afreizen deze zomer. Vandaag kreeg ik een mailtje van een nieuwe tak van sport van Airbnb: Airbnb’s avonturen, begeleide reizen naar unieke locaties. Toen ik het las werd ik al moe(deloos). Misschien blijf ik dit jaar thuis, met een lege agenda zou dat best eens de meest unieke ervaring in jaren kunnen zijn.
In datzelfde kader heb ik goed nieuws voor jou: zolang ik nog niet “ontdekt” ben als schrijver en mijn stukken niet gepubliceerd worden in grote bladen, lever ik jou met mijn stukjes een heel exclusieve leesbeleving; bij de juwelier is het ook nooit druk, zei laatst nog iemand tegen mij!
